တ႐ုတ္ကဖိ၊ ကုလားကအိ

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ေဟာင္းလည္းျဖစ္သူ၊ လက္ရွိ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ဒုဥကၠဌ လည္းျဖစ္သူ ဦးတင္ဦးရဲ႕ ဘ၀ျဖတ္သန္းမႈေတြကို အာအက္ဖ္ေအ ျမန္မာပိုင္းေရဒီယိုကေန  ျပည္သူ႔ဖက္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ႀကီးတေယာက္ အစီအစဥ္အေနနဲ႔ ထုတ္လႊင့္ေနပါတယ္။ ၃၊၁၀၊၂၀၁၁ ေန႔က ထုတ္လႊင့္ခဲ့တဲ့ အစီအစဥ္မွာ ဦးတင္ဦး က ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ မေခၚပဲ ဘဂၤါလီလို႔ေခၚတာကိုမေက်နပ္လို႔ ဆိုၿပီးေျမာက္အေမရိကတိုက္မွာ ဖဲြ႕စည္းထားတဲ့  BRA NA  ဘဂၤါလီ (ရိုဟင္ဂ်ာ) အစည္းအရုံးဥကၠဌ ေဒါက္တာ၀ါကာအူဒင္းမွကန္႔ကြက္တာကို ၁၄၊ ၁၀၊ ၂၀၁၁ေန႔က အာ အက္ဖ္ေအေရဒီယို အစီအစဥ္မွာ ၾကားလိုက္ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္တေကာင္းအႏြယ္၀င္ ဘဂၤါလီေတြ မဟုတ္မမွန္ ေဖာ္ထုတ္ေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသားအလိမ္ကိစၥကို အမ်ားျပည္သူေတြသိေစဖို႔ ဒီေဆာင္းပါးကို ေရးသား လိုက္ ရျခင္းျဖစ္တယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသားရွိျခင္းမရွိျခင္း

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသားဆိုတာကို ေျမာက္ဦးေခတ္၊ဓည၀တီေခတ္တို႔ မွာပဲရွာရွာ၊ ကိုလိုနီ ေခတ္မွာ အဂၤလိပ္အစိုးရထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ (၁၈၇၂ခုမွ ၁၉၁၁ခု) စတဲ့သန္းေကာင္စာရင္း (census) ေတြမွာပဲရွာရွာ ရွာေတြ႕ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါ။   ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ တိုင္းရင္းသားအလိမ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အတုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဆိုတာဟာ အရင္ကလည္း မရွိခဲ့ဘူး။ အခုလည္းရွိမေနဘူး။ ေနာက္လည္းရွိလာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီအေၾကာင္းကိုပဲ သမိုင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ရခိုင္ တိုင္းရင္း သားအဖဲြ႕အစည္းေတြ၊ ပညာရွင္ေတြရွင္းျပတာ ထုတ္ျပန္ ထားတာေတြကလည္း ဒုနဲ႔ေဒးရွိေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘဂၤါ လီေတြျဖစ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာလွဳပ္ရွားမွဳဟာ ယခုအထိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဌာေနတိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးကို လူ ့အခြင့္အေရး ထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီး လုပ္ေနတယ္။

တိုင္းရင္းသားဆိုတာဘာလဲ

ပထ၀ီအေနအထားအရ ခိုင္လုံတဲ့သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ၊ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကား၊ ကိုယ္ ပိုင္ဓေလ့ ထုံးတမ္းအစဥ္အလာရွိသူမ်ားကို တိုင္းရင္းသားလို႔ခၚတယ္။ ျမန္မာ့နိုင္ငံရဲ ့တိုင္းရင္းသား ေတြဟာ မေန႔တေန႔ကမွ ရုတ္တရက္ေကာက္ကာငင္ကာ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းမဟုတ္ပါ။ ရာဇ၀င္နဲ႔ခ်ီတဲ့ သမိုင္းအေထာက္အထားေတြနဲ႔ ရွင္သန္ ၾကတာျဖစ္တယ္။ ရခိုင္၊မြန္၊ဗမာ၊ရွမ္း၊ကရင္၊ကယား(ကရင္နီ)၊ ကခ်င္၊ခ်င္းစတဲ့ အဓိက တိုင္းရင္းသား အင္အားစု ႀကီးေတြမွာ ခိုင္မာတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းေတြကို ေက်ာက္ စာနဲ႔၊ ေပပုရပိုက္တို႔မွာေတြ႕ရတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ တိုင္းရင္း သားေတြဟာ ဘာသာေရးကို အေျခခံၿပီး တိုင္းရင္းသားျဖစ္လာသူမ်ားလည္းမဟုတ္ပါ။ ရွိရင္းစဲြ ဓေလ့ထုံးစံ အတိုင္း သာ ေရွးပေ၀ဏီကပင္ ေနထိုင္ သူမ်ားျဖစ္တယ္။

သမိုင္းလိမ္ရင္ အမွန္တရားမဟုတ္

အာရပ္လူမ်ဳိးေတြက အေရွ႕တာင္အာရွကို ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္လာေရာင္းကာ ရမ္းၿဗဲကြ်န္းနားက သေဘၤာ ပ်က္ပုံျပင္နဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးဆိုတာျဖစ္ေပၚလာတာကို ရိုးမယ္ဖဲြ႕ၿပီး သမိုင္းကိုလုပ္ႀကံဖန္တီးလို႔ မရပါ။ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရခါစမွာပင္မူဂ်ာဟစ္ သူပုန္မ်ားထႂကြခဲ့တာ သမိုင္းအမွန္ပါ။ ဗမာ့ေသနတ္ကိုင္ တပ္ရင္း(၅) က မူဂ်ာ ဟစ္ေတြကို ေတာင္ၿပိဳတိုက္ပဲြနဲ႔ အၿပီးသတ္တိုက္ထုတ္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္က ရန္ကုန္- အင္းစိန္တိုက္ပဲြေတာင္ မျဖစ္ ေသးတဲ့အခ်ိန္ပါ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ (အေရွ႕ပါကစၥတန္) ဆိုတာလည္း မေပၚေသးပါ။ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံပဲျဖစ္တယ္။ မူဂ်ာဟစ္ေသနတ္သံေတြနဲ႔အၿပိဳင္ ဘူးသီးေတာင္ ေမာင္းေတာအမတ္ျဖစ္တဲ့ မစၥတာဂါးဖါးရ္က ဂါးဒီယန္း သတင္းစာ ကေန ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္ေပးထားတဲ့ မူဆလင္လူမ်ဳိးသစ္ကိုဖန္တီးအသက္သြင္းခဲ့တယ္။ ဒီရိုဟင္ဂ်ာကိစၥဟာ လိမ္ညာ မႈတခုသာျဖစ္ေၾကာင္း၊ မူဆလင္ျပည္နယ္ထူေထာင္ေရးဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရးရည္ရြယ္ခ်က္ပါေၾကာင္း ဦးေဖာ္ဇံ ဆိုသူက ဂါးဒီယန္း သတင္းစာမွာပဲ ခ်က္ခ်င္းတုန္႔ျပန္ေရးသားခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ေတာင္ပိုင္းမွ ပတၱနီ၊ ယာလာနဲ႔ နာရာသီ၀ပ္ေဒသေတြမွာျဖစ္ေနတဲ့ မူဆလင္ခဲြထြက္ေရးလွဳပ္ရွားမႈနဲ႔ ဘဂၤါလီ ရိုဟင္ ဂ်ာလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ တပုံစံတည္းပဲျဖစ္တယ္။ ထိုင္းေတာင္ပိုင္းမူဆလင္သမိုင္းကလည္း အာရပ္ေတြရဲ႕ ဟင္းခပ္ အေမႊးအႀကိဳင္နဲ ့ဇာတ္လမ္းဆင္တယ္။

အရင္းစစ္လ်ွင္ အျမစ္ေျမ

၁၉၅၀ပတ္၀န္းက်င္ႏွစ္မ်ားက မူဂ်ာဟစ္သူပုန္နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာဟာ ဆက္စပ္ေနတယ္။ ဒီအရင္က မရွိခဲ့ပါ။ ျမစ္ဖ်ားခံမွဳက ၿဗိတိသ်ွနယ္ခ်ဲ႕ရဲ႕ တံခါးမရွိ၊ဓါးမရွိ လူ၀င္မွဳ၀ါဒမွ စတင္ခဲ့တယ္။ ၿဗိတိသ်ွတို႔ သိမ္းပိုက္ ခါစ (၁၈၂၅) ခုႏွစ္က ရခိုင္ ျပည္မွာ မူဆလင္လူဦးေရ သုံးေသာင္း (၃၀၀၀၀) သာရွိခဲ့ရာမွ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္မွာေတာ့ မူဆလင္ဦးေရ ႏွစ္သိန္းတ ေသာင္းခုႏွစ္ေထာင္ရွစ္ရာ (၂၁၇၈၀၀) အထိတိုးပြားခဲ့တယ္။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္မွာ ၿဗိတိသ်ွအစိုးရက စုံစမ္းေရး ေကာ္ မရွင္တခုဖဲြ႕စည္းခဲ့တယ္။ ေကာ္မရွင္က မူဆလင္ဦးေရ အဆီး အတားမရွိ တိုးလာမွဳကို မဟန္႔တားပါက လူမ်ဳိးေရး ပဋိပကၡမ်ားျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ အစီရင္ခံခဲ့ေပမယ့္ ဒုတိယကမၻာစစ္ျဖစ္လာလို႔ လုပ္ငန္းရပ္ဆိုင္းခဲ့တယ္။ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္မွာ ကုလား- ရခိုင္အဓိကရုဏ္းေပၚထြက္ ခဲ့တယ္။ ကိုလိုနီေခတ္က အိႏိၵယမွ သြင္းလာတဲ့ လယ္ကူလီနဲ႔ ့ဘဂၤါလီ လူမ်ဳိး ရိုဟင္ဂ်ာဟာအသြင္ သ႑ာန္အရကို မတူညီပါ။ အိႏိၵယလယ္ကူလီေတြက နယ္ခ်ဲ ့စံနစ္နဲ႔ စီးပြားေရးအေပၚ အေျခခံလို႔ ဒုတိယကမၻာစစ္ျဖစ္ခ်ိန္မွာ ျပန္ထြက္သြားၾကတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးေတြကေတာ့ ေျခကုတ္ ယူနယ္ပယ္ခ်ဲ႕ဖို႔နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအာဏာအထိ တက္လွမ္းဖို ့အစီအစဥ္တက် ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိတယ္။

ျမန္မာမူဆလင္တိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာ (တိုင္းရင္းသားအလိမ္) မဟုတ္

အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္နဲ႔ ရဲေဘာ္ကိုေထြးတို႔၊ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမဆုံးျမန္မာသံ အမတ္ႀကီးဦးေဖခင္တို႔ဟာ ျမန္မာအမ်ဳိးသားေရးစိတ္ရွိတဲ့ ျမန္မာမူဆလင္ေတြျဖစ္တယ္။ သူတို႔ဟာ အညာမွာရွိတဲ့ ျမန္မာမူဆလင္မိသားစုေတြက ေမြးဖြားခဲ့သူေတြျဖစ္တယ္။ ျမန္မာရာဇ၀င္မွာ ဘုရင္ကခ်ီးေျမာက္ခဲ့တဲ့ ဗ်၀ိ၊ ဗ်တၱဆိုတဲ့ သူရဲေကာင္းညီအကို ရွိပါတယ္။ ဒီညီအကိုလည္း သေဘၤာပ်က္ၿပီး ယခုျမန္မာႏိုင္ငံလို႔ေခၚတဲ့ အရပ္ကိုေရာက္ လာသူ ေတြျဖစ္တယ္။ ဒီလိုရာဇ၀င္ေတြက်ေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုၿပီးလိမ္ညာ၀ါဒျဖန့္႔ေနသူေတြ မသိသလိုေနၾကတယ္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာရိုဟင္ဂ်ာ (တိုင္းရင္းသားအလိမ္)  မေပၚထြက္မွီ ကတည္းက ျမန္မာတိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ အိမ္ေထာင္ရက္ သားက်ေနၾကတဲ့ မူဆလင္ေတြ သားစဥ္ ၊ေျမးဆက္ရွိၾကတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဟာ စစ္တေကာင္းက ဘဂၤါလီေလာက္ ကိုေတာင္ အမ်ဳိးမေတာ္ပဲ၊ ခုန္ေက်ာ္ၿပီး အာရပ္ေတြနဲ႔ အမ်ဳိးစပ္ထားပုံက ဇာတ္နိမ့္၊ ဇာတ္ျမင့္ဆိုတာကို ေမ်ာ္ျမင္လို႔ လား၊ တမန္ေတာ္ရဲ႕ သာကီမ်ဳိးေတြျဖစ္ခ်င္လို႔လား ေမးရမလိုျဖစ္ေနတယ္။

တိတ္တဆိတ္မေကာင္းႀကံမွဳ (Conspiracy Theory)

ျမန္မာစကားမွာရွိတဲ့အရိပ္ေနေန၊ အခက္ခ်ဳိးခ်ဳိးဆိုတာနဲ႔ အာရပ္ကုလားအုပ္ပုံျပင္တို႔ဟာ ဆင္တူရိုးမွား ျဖစ္တယ္္။၁၉၈၀ ႏွစ္မ်ား၀န္းက်င္မွာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္္ပတ္၀န္းက်င္ကို အေျခခံၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာပါျပန္႔ခဲ့တဲ့စာကေတာ့ ဗုဒၶဘာ သာ အမ်ဳိးသၼီးကိုယူရင္ ေငြဘယ္ေလာက္၊ ဘဲြ႕ရတို႔၊ ဗိုလ္မွဴးသမီးတို႔ ယူရင္ေငြ ဘယ္ေလာက္ခ်ီးေျမာက္မယ္ဆိုတဲ့စာျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိ္န္က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ ရခိုင္ေက်ာင္းသား အမ်ားအျပားေနတာက ပင္းယေဆာင္ျဖစ္တယ္။ ပင္းယေဆာင္မွာ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာဘက္က ေက်ာင္းလာတက္တဲ့ ကုလားေက်ာင္းသားေလး၊ ငါးဦးကိုေထာက္လွမ္းေရးက စာကိစၥနဲ႔ ဖမ္းဆီးသြားတာကိုလည္း တေဆာင္တည္းေန ရခိုင္ေက်ာင္းသားေတြေတာင္မသိရွိပါ။အေဆာင္မွဴး၊ကထိက၊ပါေမာကၡနဲ႔ ပါေမာကၡခ်ဳပ္တုိ႔ေတာ့ သိရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဖမ္းခံသြားရတဲ့ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္းေတာ ေက်ာင္းသားေလး၊ ငါးဦးဟာ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံေထာက္ပံေၾကး (stipend) နဲ႔ က်ာင္းတက္ေနတာလို႔ ႏွစ္မ်ားစြာ ၾကာၿပီးမွ ဆက္စပ္တဲ့ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြအရသိရပါတယ္။

၁၉၉၀၀န္းက်င္ႏွစ္မ်ားကကရင္ျပည္နယ္မွာ ထီးပါ၀ိက်ဳိးတိုက္ပဲြေတြနဲ႔ စစ္သံၿမိဳင္ေနခ်ိန္မွာကုလားေတြ (မဆလေရြ႕ ေျပာင္းမွဳ၊ ေမွာင္ခိုေခတ္ေၾကာင့္ေရာက္လာသူမ်ား) စုေနၾကတဲ့ ရြာတရြာမွာ ကုလားတဦးေသဆုံးတယ္။ သူတို႔ ဘာ သာေရးအရ သၤခ်ဳိင္းသတ္မွတ္ေပးရမယ္ဆိုၿပီး ေတာင္းလာတယ္။ အဲ့ဒီေဒသ တာ၀န္က်တဲ့ KNLA ကရင္စစ္ ေၾကာင္းမွဴး ျပန္ေျပာတာရွင္းပါတယ္။ ငါတို႔ တသက္လုံး ဒီမွာေနလာတာ ဘာသၤခ်ဳိင္းမွမရွိဘူး။ ဒီတိုင္းျမဳတ္တာ၊အပုပ္နံမထြက္ေစနဲ႔တဲ့။ ထိုင္း- ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ ဒီေအဘီထဲပါဖို႔ကိုလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အေျခစိုက္ ရိုဟင္ဂ်ာ (အာအက္စ္အို) အဖဲြ႕က ႀကိဳးစားခဲ့ေသးတယ္။ တိုင္းရင္း သားအဖဲြ ့အားလုံးကလက္မခံေတာ့ ဒီမိုကေရစီမရွိဘူး၊ လူ႔အခြင့္အေရးမရွိဘူးလို႔ သမုတ္ခဲ့ေသးတယ္။ ဘာသာေရးအလံေထာင္ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာ (တိုင္းရင္းသားအလိမ္)မွဳိင္းတိုက္ေနမွဳမ်ားကို မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္ စစ္ေတြေတာင္မေရာက္ဘူးတဲ့သူေတြ၊ ရန္ကုန္မွာ ပညာသင္ ႀကီးျပင္းခဲ့တဲ့ မူဆလင္ဆိုသူေတြက စစ္တေကာင္းဇာတိလား၊ အာရပ္ဇာတိလားမကဲြျပားပဲ ရိုဟင္ဂ်ာဇာတ္လမ္းကို ယူေကတို႔၊ ေျမာက္အေမရိကားတို႔ကေန ထုတ္လုပ္ေနၾကတာ ကို႔ရို႕ကားယား ျဖစ္ေနတယ္။ ေရႊသမင္ ဘယ္ကထြက္ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်က ထြက္သလို ျဖစ္ေနတယ္။

ေညာင္ျမစ္တူး ပုတ္သင္ဥေပၚ

ရိုဟင္ဂ်ာအေရးရဲ႕ ေနာက္မွာ ေဆာ္ဒီလို အာရပ္ေငြတြင္းေတြ လိုက္ပါလာေတာ့ ေခတ္မွီတဲ့ ေရာင္း၀ယ္ မွဳေတြေပၚ ေပါက္လာတယ္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံရဲ ့ပထမဆုံးသမတႀကီးသားတာမဟုတ္၊ ဆဌမသံဃာယနာတင္ ခဲ့တဲ့၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ ့သား လည္း ၁၉၉၄- ၅ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမူဆလင္အက်ဳိးေဆာင္မ်ားအဖဲြ႕ဆိုၿပီး ေဆာ္ဒီအာရပ္ကမၻာမွ ေငြဂြင္ ဖန္ဖို႔လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒီလူေတြဟာ တိုင္းရင္းသားစစ္ရုံတင္ မကဘူး။ ျမန္မာ့အဓိပတိအႏြယ္၀င္ေတြျဖစ္ပါတယ္။တဖက္ မွာလည္း ျမန္မာအမ်ဳိးသားေရးစိတ္ရွိတဲ့ ေလးစားရတဲ့ ဟာဂ်ီေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဒီဟာဂ်ီႀကီးေတြဟာ ဟိုအရင္ ကတည္းက ႏွစ္စဥ္ မကၠာကို ဘုရားဖူးသြား သူမ်ားျဖစ္လို႔ ေဆာ္ဒီက ေငြအေထာက္အပံ့ရဖို႔ နည္းေတြကို ေျပာဆို ဖူးေပမယ့္ တိုင္းျပည္အတြက္ မလုပ္သင့္မလုပ္အပ္တာကိုသိလို႔၊ ႏိုင္ငံေရးအျမင္လည္းရွိလို႔ ေသတပန္သက္တဆုံး ျမန္မာအမ်ဳိးသားေရး စိတ္ဓါတ္နဲ႔ ရပ္တည္သြားၾကပါတယ္။

သမိုင္းရဲ႕ေလာဂ်စ္

ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ နယ္စပ္စည္းမ်ဥ္းေတြနဲ႔ စပ္တဲ့ေဒသတိုင္းမွာ တိုင္းရင္းသားေတြျပန္႔ႏွံ႔ခဲ့ရတယ္။ အိႏိၵယ- ျမန္မာနယ္စပ္ မွာ ခ်င္းလူမ်ဳိးဆို အိႏိၵယ၊ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ထဲမွာလည္း ရွိတယ္။ နာဂနဲ႔ ကသည္းလူမ်ဳိးလည္း ဟိုဘက္နဲ ့ဒီဘက္မွာ ရွိၾကတယ္။ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားဆိုရင္ ခရစ္ယာန္ကိုးကြယ္သူမ်ား ျဖစ္တယ္။ ၀လူမ်ဳိးဆို တရုတ္-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံမွာ ရွိတယ္။ ေျမာင္- ေမ်ာ့လူမ်ဳိးဆို ထိုင္း- ျမန္မာနယ္စပ္တို႔မွာျပန္႔ႏွံ႔ ေနတယ္။ ဒါေတြဟာ ကိုလိုနီသိမ္းယူမွဳရဲ ့ ေျမပုံအရ grid line ဆဲြမွဳေတြေၾကာင့္ ျဖစ္သြားရတယ္။ တျခားမၾကည့္ပါနဲ႔ တခ်ိန္က ျမန္မာပိုင္ ကပၸလီကၽြန္း (adaman island) ဟာ ယခုအခါမွာ အိႏိၵယပိုင္ ပို႔ဘလဲယားကၽြန္း ျဖစ္ေနတယ္။ အဲ့ဒီကၽြန္းမွာရွိတဲ့ ျမန္မာျပည္က ကရင္တိုင္းရင္းသား ေတြဟာ အိႏိၵယ ႏိုင္ငံသားေတြျဖစ္သြားတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ကိစၥကေတာ့ ဘာသာကဲြျပားမွဳနဲ႔မဆိုင္ သမိုင္းရဲ႕ ေလာဂ်စ္ မက်တာနဲ ့ဆိုင္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာမရွိတဲ့လူမ်ဳိးကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အတင္းသြပ္သြင္းကာ သမိုင္း ကို လိမ္ေနတဲ့ ကိစၥျဖစ္တယ္။ သမိုင္းမွာ က်ဆုံးရမွာ ေသခ်ာတယ္။  ။

ဧရာ

၁၉၊ ၁၀၊ ၂၀၁၁   

ကိုးကား။  ။ ၁၊လူ ့အခြင့္အေရးအေရၿခဳံ ရိုဟင္ဂ်ာအမည္ခံစစ္တေကာင္းအႏြယ္၀င္ဘဂၤါလီတို႔၏ နယ္သစ္ခ်ဲ႕ ထြင္ေရး သမိုင္းလိမ္ကို ေ၀ဖန္ျခင္း၊ ခိုင္ျမ၀ါ၊ ရခိုင္အမ်ဳိးသားအသင္းဂ်ပန္၊ ၂၀၀၃ခုႏွစ္-ဇြန္လ

၂၊ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္းေဒသပဋိပကၡႏွင့္အၾကမ္းဖက္မွဳျပႆနာ၊ ကိုကိုလႈိင္၊ျပည္စုံစာအုပ္တိုက္၊၂၀၀၈- ဇူလိုင္လ

၃။က်ေနာ္က်င္လည္ခဲ့ရေသာျမန္မာႏွင့္ကမၻာ၊ သူရထြန္းတင္၊ ျပည့္စုံစာအုပ္တိုက္၊ ၂၀၀၈-ဧၿပီလ

၄။Census of Burma 1911၊ Government printing၊ Rangoon၊ (Reprinted) 1986