ၿမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္႕အၾကား အျငင္းပြားခဲ့တဲ့ ပင္လယ္ျပင္နယ္နိမိတ္ ပိုင္ဆိုင္မႈျပႆနာအေပၚ ပင္လယ္ျပင္ဥပေဒဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ံုး (ITLOS) က ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး (က်ေနာ္တို႔လို လူၿပိန္းေတြအတြက္) အထိုက္အေလ်ာက္ နားလည္ႏိုင္ ဖို႔က အသံုးအႏႈန္း၊ အေခၚအေဝၚေတြရဲ႕အနက္ကို အရင္သိမွျဖစ္ပါမယ္။
● Internal Water (ကုန္တြင္း ေရပိုင္နက္/ကမ္း႐ုိးတန္းအတြင္း)
ကုန္တြင္းေရပိုင္နက္ သတ္မွတ္ရာမွာ ေရမိုင္အတိအက်မရွိ (ဟု ယူဆရ)။ အေျခခံမ်ဥ္း (Baseline) မွ ကုန္တြင္းဘက္ျခမ္း ဧရိယာအားလံုးပါ။ အေျခခံမ်ဥ္း (Baseline) ရဲ႕အကြာအေဝးကို သတ္မွတ္ရာမွာ ေရတိမ္မ်ဥ္း (Low-Water Line) အေပၚမူတည္။ ဒါေၾကာင့္ ေရတိမ္မ်ဥ္းမွစၿပီး ကုန္းတြင္း ကမ္းဦးေရတိမ္ပိုင္းဧရိယာအားလံုးကို ကုန္တြင္းေရပိုင္နက္ဟုေခၚ။ ကုန္တြင္းေရပိုင္နက္အတြင္းမွာ သက္ဆိုင္ရာကမ္း႐ိုးတန္း ႏိုင္ငံက ဥပေဒ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ ျပဌာန္းလို႔ရ၊ ရွာလို႔ရသမွ် (ထြက္သမွ်) သယံဇာတပိုင္၊ ႏိုင္ငံျခားသေဘၤာ (စစ္/အရပ္/ကုန္တင္ စီး ပြား) ျဖတ္သြားခြင့္မရွိ။
● Territorial Waters (ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အျပည့္အဝပိုင္တဲ့ ေရပိုင္နက္)
အေျခခံမ်ဥ္း (Baseline) မွ (ပင္လယ္ဘက္) ေရမိုင္ (၁၂) မိုင္ (၂၂ ကီလုိမီတာ/ ၁၄ မိုင္) ကို သတ္မွတ္။ ဥပေဒနဲ႔ သယံဇာတလုပ္ပိုင္ခြင့္မွာ ကုန္တြင္း ေရပိုင္နက္ႏွင့္အတူတူ။ သက္ဆိုင္ရာ ကမ္း႐ုိးတန္းႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို မထိပါးေစတဲ့၊ အႏၱရာယ္မရွိတဲ့ သေဘၤာ (Innocent Passage) သြားလာခြင့္ရွိ။ အႏၱရာယ္မရွိတဲ့သေဘၤာအနက္အဓိပၸါယ္တြင္ ငါးဖမ္းျခင္း၊ ပင္လယ္ျပင္ (သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္) ညစ္ ညမ္းေစျခင္း၊ လက္နက္စမ္းသပ္ပစ္ခတ္ျခင္၊ ေလ့က်င့္ျခင္း၊ ေထာက္လွမ္းျခင္းမပါ။ ႏိုင္ငံျခားစစ္သေဘၤာအေနနဲ႔ ခရီးလမ္းေၾကာင္းေပၚ ရွိေန လို႔ ျဖတ္တဲ့သေဘာနဲ႔ (ဆက္) သြားမယ္ဆိုရင္ ျဖတ္သြားလို႔ရ။
● Contiguous Zone (အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာဆက္လက္တည္ျမဲတဲ့ နယ္နိမိတ္)
Territorial Waters ဧရိယာ မွ ေနာက္ထပ္ ေရမိုင္ (၁၂) မိုင္ (၂၂ ကီလုိမီတာ/ ၁၄ မိုင္)၊ တနည္းအားျဖင့္ အေျခခံမ်ဥ္း (Baseline) မွ ေရမိုင္ (၂၄) မိုင္ အကြားအေဝးကို သတ္မွတ္။ သက္ဆိုင္ရာကမ္း႐ုိးတန္း ႏိုင္ငံမွ လူဝင္မႈ၊ အခြန္၊ ေရထုညစ္ညမ္းမႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဥပေဒျပဌာန္း ႏိုင္။ ဥပမာ – အခြန္ေရွာင္/ေမွာင္ခုိ၊ လူကုန္ကူး စတဲ့သေဘၤာေတြကို သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေရတပ္က မိမိရဲ႕ကမ္းလြန္ေရပိုင္နက္ကိုေက်ာ္ၿပီး Contiguous Zone ထိ လိုက္ဖမ္းႏိုင္။
● Exclusive Economic Zones (EEZs) (တစ္ႏိုင္ငံတည္း (မူပိုင္) စီးပြားလုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ ေရပိုင္နက္)
အေျခခံမ်ဥ္း (Baseline) မွ (ပင္လယ္ဘက္) ေရမိုင္ (၂၀၀) မိုင္ (၃၇၀ ကီလုိမီတာ/ ၂၃၀ မိုင္) ကို သတ္မွတ္။ သက္ဆိုင္ရာ ကမ္း႐ိုးတန္း ႏိုင္ငံမွ Exclusive Economic Zones အတြင္း ထြက္သမွ်သဘာဝသယံဇာတပိုင္။ ငါးဖမ္း၊ သတၱဳတူးေဖာ္၊ ေရနံ/သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ရွာ အကုန္ပါ။
ခု အထက္ကေဖာ္ျပထားတဲ့ ေရပိုင္နက္ေတြကို အၾကမ္းအားျဖင့္ (ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ ပိုင္ဆိုင္တဲ့) မိမိေရပိုင္နက္လို႔ (သီးျခားျဖစ္တဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ အာဏာကြာေပမဲ့) ေခၚႏိုင္။ ဆိုေတာ့ မိမိေရပိုင္နက္အျပင္ (အေျခခံမ်ဥ္းမွ ေရမိုင္ (၂၀၀) မိုင္ အလြန္) ကို ႏိုင္ငံတကာေရပိုင္နက္ (International waters) လို႔ေခၚ။
ပုံ (၀)
အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြကို ပံု (၀) တြင္ၾကည့္။ အဲ့သလို အတိအက်သတ္မွတ္ထားေပမဲ့ (ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္႕လို) အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြမွာ အေျခခံမ်ဥ္း (Baseline)၊ တနည္းအားျဖင့္ ကမ္းဦးေရတိမ္မ်ဥ္း (Low-Water Line) သတ္မွတ္ရာမွ လံုေလာက္တဲ့အက်ယ္အဝန္းမရွိတဲ့အတြက္ အျငင္းပြားမႈျဖစ္ေလ့ရွိ။
ခု ဒီျပႆနာစျဖစ္ရတာကလည္း ျမန္မာက ၂၀၀၈ မွာ တစ္ႏိုင္ငံတည္း (မူပိုင္) စီးပြားလုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ပိုင္နက္ (EEZs) မွာ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ ရွာေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႔က (ႏွစ္ႏိုင္ငံ) အေျခခံမ်ဥ္းသတ္မွတ္မႈ မတူညီျဖစ္ေနတဲ့အေပၚမူတည္ၿပီး ကုလသမဂၢမွာကန္႔ကြက္ရာမွ စျဖစ္။
ေရနယ္နိမိတ္ေတြရဲ႕ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြကို ေယဘုယ်နားလည္သြားၿပီဆိုရင္ ခုတရား႐ုံးကဆံုးျဖတ္ခ်က္မွတ္တမ္းမွာပါတဲ့ ဓာတ္ပံုေတြ ကို ၾကည့္လို႔ရၿပီ။
ပုံ (၁)
ပံု (၁) က Territorial Waters (ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အျပည့္အဝပိုင္တဲ့ ေရပိုင္နက္) အတြက္ ႏွစ္ဖက္ (ျမန္မာနဲ႔ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႔) က တရား႐ံုးကို တင္တဲ့ နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္မ်ဥ္း ႏွစ္ေၾကာင္း။
ပုံ (၂)
ပံု(၂) က တရား႐ံုးက ေနာက္ဆံုး ဆံုးျဖတ္ေပးလိုက္တဲ့ Territorial Waters အတြက္ နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္မ်ဥ္း။ ပံု (၂) အရ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္႕က ေရပိုင္နက္ ဧရိယာပိုရဟု သတ္မွတ္ႏိုင္။
ပုံ (၃)
ပံု(၃) က တရား႐ံုးက ေနာက္ဆံုး ဆံုးျဖတ္ေပးလိုက္တဲ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ကမ္းရိုးတန္းဧရိယာ အက်ယ္အဝန္း။ ျမန္မာက ကမ္းရိုးတန္းထိစပ္မႈ ပိုရွိ၊ ပိုရွည္၊ ပိုက်ယ္ျပန္႕တဲ့ အတြက္ ဧရိယာပိုရ။ ျမန္မာ (၅၈၇ ကီလုိမီတာ)၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႔ (၄၁၃ ကီလိုမီတာ)။
ပုံ (၄)
ပံု(၄) က Exclusive Economic Zones (EEZs) (တစ္ႏိုင္ငံတည္း (မူပိုင္) စီးပြားလုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ ေရပိုင္နက္) အတြက္ ႏွစ္ဖက္ (ျမန္မာနဲ႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႔) က တရားရံုးကို တင္တဲ့ နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္မ်ဥ္း ႏွစ္ေၾကာင္း။
ပုံ (၅)
ပံု(၅) က တရားရံုးက ႏွစ္ႏိုင္ငံ Exclusive Economic Zones (EEZs) (တစ္ႏိုင္ငံတည္း (မူပိုင္) စီးပြားလုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ ေရပိုင္နက္) အတြက္ အကြာအေဝးေပၚမူတည္ၿပီး ကနဦးသတ္မွတ္ေပးတဲ့ နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္မ်ဥ္း။
ပုံ (၆)
ပံု(၆) က တရားရံုးက ေနာက္ဆံုး ဆံုးျဖတ္ေပးလိုက္တဲ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံ Exclusive Economic Zones (EEZs) (တစ္ႏိုင္ငံတည္း (မူပိုင္) စီးပြားလုပ္ ကိုင္ႏိုင္တဲ့ ေရပိုင္နက္) အတြက္ အကြာအေဝးေပၚမူတည္ၿပီး (ေနာက္ဆံုး အတိုးအေလ်ာ့လုပ္ၿပီး) သတ္မွတ္ေပးလိုက္တဲ့ နယ္နိမိတ္သတ္ မွတ္မ်ဥ္း။
ပံု(၄) နဲ႔ ပံု (၆) ကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရင္ စီးပြားေရးလုပ္ပုိင္ခြင့္အတြက္သတ္မွတ္ေပးခ်က္ဟာ ႏွစ္ဖက္စလံုးကို မနစ္နာေစဘူးဆိုတာ သိသာ ထင္ရွားေစတယ္။
ပုံ (၇)
ပံု (၆) အတိုင္း စီးပြားေရးလုပ္ပုိင္ခြင့္အတြက္ ေနာက္ဆံုးသတ္မွတ္ေပးလိုက္တဲ့ေနရာမွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံရလိုက္တဲ့ ေရပိုင္နက္ႏွစ္ခု ထပ္တူက်တဲ့ (Overlap) ျဖစ္တဲ့ေနရာရွိတယ္။ အညိဳေရာင္ဧရိယာ (Grey Area) ဟု သတ္မွတ္။ ပံု (၇) တြင္ၾကည့္။ အဲ့တာဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာ ထိစပ္ေနတဲ့ ေရပိုင္နက္နယ္နိမိတ္ေတြရွိတဲ့ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိ။ အညိဳေရာင္ဧရိယာအတြင္းလုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ႏွစ္ႏိုင္ငံ (ႏိုင္ငံတကာနဲ႔မဆိုင္) ေလးစားမႈကိုအေျချပဳၿပီး ႏွစ္ဘက္သေဘာတူ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ျဖစ္။
ပုံ (၈)
ပံု (၈) က ႏွစ္ႏိုင္ငံပင္လယ္နဲ႔ထိစပ္လို႔ပိုင္တဲ့ ေရပိုင္နက္ဧရိယာအက်ယ္အဝန္း စုစုေပါင္း။ ပံု (၃) ရဲ႕သေဘာတရားအတိုင္း ျမန္မာက ကမ္း ႐ိုးတန္းထိစပ္မႈ ပိုရွိ၊ ပိုရွည္၊ ပိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့အတြက္ ဧရိယာပိုရ၊ ဧရိယာပိုက်ယ္ဟုဆိုႏိုင္။
ပုံ (၉)
ပံု (၉) က တရား႐ံုးက ေနာက္ဆံုး ဆံုးျဖတ္ေပးလိုက္တဲ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံအတြက္ ေရပိုင္နက္ နယ္နိမတ္မ်ဥ္း။ ပံု (၄) နဲ႔ ပံု (၆) ကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္တဲ့ သေဘာအတိုင္းပဲ ႏွစ္ႏိုင္ငံေတာင္းဆိုခဲ့တာနဲ႔ ေနာက္ဆံုးရတာကိုႏႈိင္းယွဥ္ရင္ ႏွစ္ဖက္စလံုးမနစ္နာ။
ပံု (၉) အတိုင္း ေနာက္ဆံုးသတ္မွတ္ထားတဲ့ နယ္နိမတ္မ်ဥ္းမွာ ႁခြင္းခ်က္ ကင္းလြတ္သြားတာက စိန္႔မာတင္ကြၽန္း (St. Martin’s Island)။ ပံု (၉) ရဲ႕ နယ္နိမတ္မ်ဥ္းအတိုင္းေျပာရင္ စိန္႔မာတင္ကြၽန္းကို ျမန္မာပိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္းပိုင္ဆိုင္မႈကို သတ္မွတ္ရာမွာ ပံု (၉) ရဲ႕ နယ္နိ မိတ္မ်ဥ္းက သက္ေရာက္မႈမရွိတဲ့အတြက္ (Territorial Waters ပိုင္ဆိုင္မႈ နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္မ်ဥ္း ပံု (၂) အရ) စိန္႔မာတင္ကြၽန္းကို ဘဂၤ လားေဒ့ရွ္ပိုင္လို႔သတ္မွတ္လိုက္တယ္။
● နိဂံုး
စာေရးသူကို္ယ္တိုင္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းေဝါဟာရေတြနဲ႔ေဝးတဲ့ သာမန္လူၿပိန္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဝါဟာရမ်ားရဲ႕ ျမန္မာျပန္မွာ တကယ့္ ေဝါ ဟာရအမွန္ျပန္ထားတာနဲ႔ ကြာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အနက္အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရွင္းလင္းရာမွာ အနီးစပ္ဆံုးမွန္ကန္ေအာင္ျပန္ဆိုထားပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီစာစုဟာ တရား႐ံုးရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကိုသာ (ခု မိတ္ေဆြေတြအၾကား “ငါတို႔ႏိုင္တယ္၊ သူတို႔ႏိုင္တယ္” ဆိုတဲ့ ျငင္းခံုမႈ၊ ဒြိဟ ျဖစ္ေန တာေတြကို ေပ်ာက္ေစလိုတဲ့အတြက္) ရွင္းလင္းထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုဆံုးျဖတ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းရွာၿပီး ရွင္းလင္းဖို႔ က ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ ဥပေဒ၊ နည္းပညာ သေဘာတရားေတြကိုနားလည္တဲ့ ပညာရွင္မ်ားကသာ တရား႐ံုးရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ျပန္လည္ေမးခြန္းထုတ္၊ တရားမွ်တမႈကို ဆန္းစစ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ အထက္မွာတင္ျပခဲ့တဲ့အခ်က္အလက္ေတြကိုအေျခခံၿပီး က်ေနာ့္အျမင္ကို တင္ျပရမယ္ဆိုရင္ ေတာ့ တရား႐ံုးဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ တရားမွ်တမႈနဲ႔အနီးစပ္ဆံုးရွိၿပီးေတာ့ အျငင္းပြားတဲ့ႏွစ္ႏိုင္ငံစလံုး မနစ္နာေစပါလို႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ရင္းနဲ႔ နိဂံုးခ်ဳပ္ပါတယ္။
ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕အေရးေတြကို ပိုမိုစိတ္ပါဝင္စားၿပီး အမွန္အတိုင္းနားလည္လက္ခံနိုင္ၾကပါေစ။
++++++
ေနာက္ဆက္တြဲ ရွင္းလင္းခ်က္။ ။ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ႏွစ္ဖက္မနစ္နာဘာဘူးလို႔မင္းကဆိုရင္ ဘာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတ ကာ သတင္းတခ်ဳိ႕မွာ “ဘဂၤလားႏိုင္တယ္” လို႔ ေရးလဲလို႔ေမးၾကတယ္။ အဲ့ဟာကိုရွင္းရရင္ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကိုေခါင္းေဆာင္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အသံုးမက်လို႔လို႔ေျပာရမယ္။ မင္းကလည္း တစ္ခါလာလည္း ဒီဘူတာပဲသြားဆိုက္တယ္လို႔ မဆိုခ်င္နဲ႔။ အဲ့ဘူတာက အေရးႀကီးလို႔ကို ဆိုက္ ရတာ။ ေနာက္ဆံုး တရားရံုးဆံုးျဖတ္ခ်က္ ၾကားနားပြဲကို ဘဂၤလားက ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးကိုယ္တိုင္တက္တယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ၿပီးေတာ့လည္း သတင္းစာေတြနဲ႔ေတြ႕ၿပီး သူ႔အျမင္၊ တရား႐ုံးဆံုးျဖတ္ခ်က္အေၾကာင္း လည္လည္ပတ္ပတ္ ရဲရဲဝင့္ဝင့္နဲ႔ေျပာတယ္ (ေျပာႏိုင္တယ္)။ အဲ့သလို ေျပာတဲ့ေနရာမွာ အမွန္ကိုအေျခခံၿပီးေျပာရေပမဲ့ ကိုယ့္ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးလိုအပ္ခ်က္အရ လက္ရွိအာဏာရပါတီဂုဏ္တက္ေအာင္ ေျပာရ တယ္။ အဲ့သလိုေျပာရတာေၾကာင့္ ခုျဖစ္ေနတဲ့ “ဘဂၤလားႏိုင္တယ္” ဆိုတဲ့သတင္းေတြ တက္ရျခင္းျဖစ္တယ္။
ကိုယ္ႏိုင္ငံကေတာ့ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးတက္တယ္လို႔ လက္လွမ္းမီသမွ်သတင္းမွာ မေတြ႕ရ။ (EU က sanction က ခရီးသြားလာခြင့္ကို ကင္းလႊတ္ခြင့္ေပးၿပီး ျဖစ္။) တက္လည္း ၿပီးရင္ သတင္းစာေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုေျပာေလ့မရွိ၊ ေျပာႏိုင္တဲ့အရည္အခ်င္းလည္း မရွိ။ ငါတို႔ ၾကံဖန္ ဂုဏ္တက္ေအာင္လုပ္ရင္ရပါ့လားဆိုတဲ့ စဥ္းစားႏိုင္တဲ့အသိဉာဏ္လည္း (အစိုးရတစ္ဖြဲ႕လံုးမွာ) မရွိ။
တကယ္ အရည္အခ်င္းရွိလို႔ ဒီကိစၥအစ၊ အဆံုး တာဝန္ခံလုပ္ေပခဲ့တဲ့ ဥပေဒပညာရွင္ေတြ၊ တတ္သိပညာရွင္ေတြကလည္း သူတို႔အျမင္ အေဘာထားကို ခ်က္ခ်င္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း မထုတ္ျပန္ႏိုင္၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္မရွိ၊ လုပ္ရဲတဲ့သတၱိလည္း မရွိ။ ေနာက္ခဏၾကာရင္ေတာ့ ျပည္တြင္းမွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ပါလိမ့္မယ္။
အဲ့ေတာ့ “ဘဂၤလားႏိုင္တယ္” ဆိုတဲ့ သတင္းဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတယ္ဆိုတာ ရွင္းမယ္ထင္ပါတယ္။
